شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه ۲۲ خرداد با اکثریت آرا قطعنامه‌ای را تصویب کرد که به طور رسمی اعلام می‌کند ایران به تعهدات پادمانی در زمینه عدم اشاعهٔ هسته‌ای پایبند نبوده است.
بر اساس متن این قطعنامه که خبرگزاری رویترز می گوید آن را رویت کرده است، شورای حکام اعلام کرد: «ایران در پی ناتوانی‌های متعدد خود از سال ۲۰۱۹ برای همکاری کامل و به‌موقع با آژانس در زمینهٔ مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده در چندین مکان اعلام‌نشده، به تعهدات پادمانی خود در قالب توافق با آژانس عمل نکرده، که بیانگر نقض تعهداتش است».
این نخستین بار ظرف ۲۰ سال گذشته است که قطعنامه‌ای در شورای حکام آژانس علیه ایران تصویب می‌شود.
۱۹ کشور عضو شورای حکام به این قطعنامه رای مثبت دادند که شامل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، اسپانیا، آرژانتین، استرالیا، بلژیک، اکوادور، اوکراین، کانادا، گرجستان، ژاپن، کره جنوبی، مراکش، ایتالیا، لوگزامبورگ، هلند و کلمبیا هستند.
روسیه، چین و بورکینافاسو با آن مخالفت کردند.
۱۱ کشور شامل آفریقای جنوبی، هند، پاکستان، مصر، اندونزی، برزیل، غنا، تایلند، الجزایر، ارمنستان، بنگلادش به آن رای ممتنع دادند و دو کشور پاراگوئه و ونزوئلا چون حق رای نداشتند در این رأی‌گیری شرکت نکردند.
ایران پیشتر تهدید کرده بود که با اقدامات فنی و غیرفنی به هرگونه قطعنامهٔ شورای حکام پاسخ خواهد داد.
این قطعنامه از ایران می‌خواهد تا هرچه سریع‌تر به پرسش‌ها در مورد ذرات اورانیوم کشف‌شده در چند محل که تهران آن‌ها را به عنوان سایت‌های هسته‌ای به آژانس اعلام نکرده است، پاسخ دهد.
مقامات غربی معتقدند که ذرات کشف‌شدهٔ اورانیوم در سایت‌های لویزان- شیان، ورامین و تورقوزآباد می‌تواند شواهدی باشد که ایران تا سال ۲۰۰۳ برنامه‌ای مخفی برای ساخت سلاح هسته‌ای داشته است.
این قطعنامه توسط فرانسه، بریتانیا، آلمان و ایالات متحده پیشنهاد شده بود.
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز ۱۹ خرداد در گزارشی به شورای حکام گفته بود که ایران پاسخ فنی معتبر و قابل قبولی به پرسش‌های آژانس در مورد ذرات کشف‌شده در اماکن اعلام‌نشدهٔ خود نمی‌دهد.
رافائل گروسی اعلام کرد: «آژانس در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ ذرات اورانیوم را در سه مکان اعلام‌نشدهٔ ایران در ورامین، مریوان و تورقوزآباد یافته است که از آن زمان، ما به‌دنبال توضیحات و شفاف‌سازی تهران در این زمینه هستیم».
او افزود: «متأسفانه، ایران یا پاسخ نداده، یا پاسخ‌های فنی معتبر و قابل قبول به سؤالات آژانس ارائه نکرده است. همچنین سعی کرده این اماکن را پاکسازی کند که این امر فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس را مختل کرده است».
لحظاتی پس از تصویب قطعنامه، وزارت خارجه و سازمان انرژی اتمی ایران در بیانیهٔ مشترکی اقدام آمریکا و سه کشور اروپایی در تصویب قطعنامه را «محکوم» کرده و «این اقدام را استفادهٔ ابزاری مجدد از این شورا» دانستند که به ادعای آن‌ها، «مبتنی بر اغراض سیاسی و بدون مبانی فنی و حقوقی است».
در بیانیه آمده که در واکنش به این «قطعنامهٔ سیاسی»، جمهوری اسلامی ایران «یک مرکز جدید غنی‌سازی در مکانی امن، جایگزینی ماشین‌های نسل اول در مرکز غنی‌سازی شهید دکتر علیمحمدی (فردو) با ماشین‌های پیشرفته نسل ششم» را صادر کرده است.
تهران گفته اقدامات بیشتری را در این زمینه در دستور کار دارد.
بر اساس «تعهدات پادمانی»، که بخشی از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای است، ایران موظف است تمام مواد و فعالیت‌های هسته‌ای خود را اعلام کند و اجازه دهد بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بررسی‌های لازم را انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که هیچ یک از این مواد و فعالیت‌ها از اهداف صلح‌آمیز منحرف نمی‌شود.
همچنین، در این قطعنامه آمده که عدم توانایی آژانس در ارائه تضمین قطعی مبنی بر صلح‌آمیز بودن برنامهٔ هسته‌ای ایران، سوالاتی را مطرح می‌کند که رسیدگی به آن‌ها در صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد.
شورای امنیت احتمالاً روز پنجشنبه نشستی را در مورد برنامهٔ هسته‌ای ایران برگزار کند.
تصویب این قطعنامه در زمانی انجام می‌شود که تنش‌ها در منطقه رو به افزایش است، و وزارت خارجهٔ آمریکا روز چهارشنبه اعلام کرد تعداد کارکنان غیرضروری خود در سفارت این کشور در عراق را به دلیل نگرانی‌های امنیتی کاهش می‌دهد.
همچنین، ایالات متحده و ایران قرار است دور ششم مذاکرات خود دربارهٔ برنامه هسته‌ای تهران را در روز یکشنبه ۲۵ خرداد در عمان برگزار کنند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در مصاحبه‌ای که روز چهارشنبه منتشر شد، گفت که اطمینان او نسبت به دستیابی به توافق هسته‌ای احتمالی با ایران نسبت به ماه‌های پیش بسیار کمتر شده است.
