سازمان دیدبان حقوق بشر روز سهشنبه اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران تنها در ۲۵ روز نخست ماه جاری میلادی، دستکم ۱۱۳ نفر را اعدام کرده و شمار کل اعدامها در سال جاری میلادی در ایران تاکنون به ۴۷۸ نفر رسیده است.
این نهاد نسبت به خطر قریبالوقوع اجرای احکام اعدام چند زندانی سیاسی نیز هشدار داده و خواستار واکنش فوری جامعه جهانی شده است.
بر اساس گزارش روز سهشنبه هفتم خردادِ سازمان «حقوق بشر ایران» مستقر در اسلو، شمار اعدامها در ایران در چهار ماه نخست سال جاری میلادی نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ۷۵ درصد افزایش یافته و در صورت تداوم این روند، احتمال میرود تا پایان سال بیش از هزار نفر، از جمله زندانیان سیاسی، اقلیتهای قومی و متهمان جرایم مربوط به مواد مخدر، اعدام شوند.
این آمار همچنین از افزایش نگرانکننده اعدام زنان و تمرکز احکام مرگ بر جوامع حاشیهنشین، بهویژه اقلیتهای قومی خبر میدهد.
خطر اجرای قریبالوقوع احکام سیاسی
سه زندانی سیاسی به نامهای پدرام مدنی، مهدی حسنی و بهروز احسانی اسلاملو که در زندان قزلحصار بهسر میبرند، بهگفته منابع حقوق بشری در خطر اجرای قریبالوقوع حکم قرار دارند.
پدرام مدنی در سال ۱۳۹۸ به اتهام «جاسوسی برای اسرائیل» بازداشت و مدتی بعد به اعدام محکوم شد.
پدرام مدنی که پیشتر سه بار حکم اعدامش در دیوان عالی کشور نقض شده بود، روز چهارم خرداد از اوین به قزلحصار منتقل شده و خانوادهاش نیز برای آخرین ملاقات فراخوانده شدهاند.
مادر پدرام مدنی که خبر داده است فرزندش را برای اجرای حکم اعدام به یک سلول انفرادی در زندان قزلحصار منتقل کردهاند، میگوید پرونده فرزندش دارای ایرادهای اساسی است.
نرگس محمدی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل هم، در پیامی، بر وجود ایرادهای قانونی در پرونده پدرام مدنی تأکید کرده و نوشته او از دسترسی به وکیلِ انتخابی محروم بوده و اعترافهایش تحت شکنجه بودهاند.
همچنین دو زندانی دیگر، حسنی و اسلاملو، که به «محاربه» و «افساد فیالارض» متهماند، از سوی دادگاه انقلاب تهران به اعدام محکوم شدهاند و دیوان عالی کشور نیز درخواست اعاده دادرسی آنها را رد کرده است.
سازمان دیدبان حقوق بشر با اشاره به موارد بالا، همچنین یادآور میشود که در ماه جاری، دستکم دو زندانی سیاسی دیگر نیز به اعدام محکوم شدهاند: احسان فریدی، دانشجوی ۲۲ سالهٔ دانشگاه تبریز، به اتهام «افساد فیالارض»، و پیمان فرحآور، شاعر و فعال مدنی در زندان لاکان رشت، به اتهام «محاربه».
دیدبان حقوق بشر در گزارش خود مینویسد که هر دو پرونده با نقض فاحش حقوق دادرسی همراه بودهاند. اعدام حمید حسیننژاد حیدرنلو، زندانی کُرد متهم به عضویت در حزب کارگران کردستان، در اول اردیبهشت نیز موجب افزایش نگرانیها در مورد موج اعدام مخالفان سیاسی شده است.
بر پایه آمار سازمان «حقوق بشر ایران»، بیش از نیمی از اعدامشدگان در ماه آوریل امسال به جرایم مرتبط با مواد مخدر محکوم شده بودند و بیش از ۳۰ درصد آنان از اقلیتهای بلوچ، کرد، عرب و ترکمن بودند.
نهادهای حقوق بشری بارها تأکید کردهاند که این سیاستهای مرگبار بیش از همه اقشار محروم و حاشیهنشین را هدف گرفتهاند. دیدبان حقوق بشر خواستار توقف فوری همهٔ اعدامها و برقراری تعلیق اجرای احکام اعدام در ایران شده است.
همزمان، زندانیان محکوم به اعدام در ایران از ابتدای سال ۲۰۲۴ کارزاری با عنوان «سهشنبههای نه به اعدام» راهاندازی کردهاند و هر هفته با اعتصاب غذا به ادامهٔ موج اعدامها اعتراض میکنند؛ کارزاری که با حمایت فعالان حقوق بشر از جمله نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل، همراه شده است.