اسپیس‌ایکس پس از دو انفجار پیاپی، بار دیگر فضاپیمای غول‌پیکر «استارشیپ» را پرتاب کرد اما این بار نیز کنترل آن از دست رفت و سومین شکست متوالی برنامهٔ ایلان ماسک، مالک اسپیس‌ایکس، برای ارسال موشک به مریخ در سال جاری را رقم زد.
شرکت اسپیس‌ایکس شامگاه سه‌شنبه ۶ خرداد این موشک ۱۲۳ متری را از سایت پرتاب در جنوبی‌ترین نقطۀ تگزاس به هوا فرستاد رفت، اما حدوداً در میانۀ مسیر از کنترل خارج شد و نتوانست برخی از مهم‌ترین اهداف آزمایشی خود را محقق کند.
با این حال این فضاپیمای غول‌پیکر توانست از نقاطی که در دو آزمایش قبلی به انفجار انجامیده بود، عبور کند.
بار پیشین ۱۶ اسفند ۱۴۰۳ بود که استارشیپ ۹ دقیقه پس از پرتاب شروع به چرخش کرد و بعد از خاموش شدن موتورها و از دست رفتن ارتباط شرکت با آن، در آسمان منفجر شد.
در پرتاب جدید که نهمین مأموریت کامل آزمایشی استارشیپ از آوریل ۲۰۲۳ تاکنون محسوب می‌شود، ماژول فوقانی برای اولین بار توسط بوستری که قبلاً پرتاب شده بود به فضا منتقل شد که موفقیت این شرکت در بازیافت این بخش از موشک را نشان داد.
اما اسپیس‌ایکس در هنگام فرود تماس با بخش پایینی ۷۰ متری بوستر را از دست داد و به‌جای فرود کنترل‌شده، این بخش به دریا سقوط کرد.
در همین حال، استارشیپ تا مرز فضا پیش رفت، اما حدود ۳۰ دقیقه پس از پرتاب به طور غیرقابل کنترلی شروع به چرخیدن کرد.
قرار بود ایلان ماسک پس از پرتاب، در سخنرانی‌ای از پایگاه استاربیس با عنوان «راهی برای چندسیاره‌ای کردن زندگی» به تشریح چشم‌انداز فضایی خود بپردازد، اما تا چند ساعت پس از پرتاب خبری از او نشد.
به‌جای آن در شبکۀ ایکس نوشت که نشت در مخزن اصلی سوخت استارشیپ منجر به از دست رفتن کنترل شده است و افزود: «داده‌های خوبی برای بررسی وجود دارد. در سه پرتاب آینده، سرعت پرتاب بیشتر خواهد بود، حدوداً یکی در هر سه تا چهار هفته.»
چهار روز پیش از پرتاب، پس از اتمام تحقیقات دربارۀ حوادث قبلی، ادراۀ هوانوردی فدرال آمریکا به اسپیس‌ایکس مجوز پرواز جدید استارشیپ را صادر کرد.
در دو پرواز آزمایشی پیشین، موشک‌ها لحظاتی پس از پرتاب منفجر شدند و تکه‌های آن‌ها در بخش‌هایی از منطقه کارائیب پخش شد و پروازهای تجاری بسیاری را مختل کرد. به همین دلیل، اداره هوانوردی فدرال برای پرتاب اخیر محدوده خطر پرتاب را گسترش داد.
دو شکست در مراحل ابتدایی پرواز رخ دادند، در حالی که اسپیس‌ایکس قبلاً آن مراحل را با موفقیت پشت سر گذاشته بود و این خود ضربه‌ای جدی به برنامه‌ای بود که ماسک قصد داشت در سال جاری آن را به‌سرعت پیش ببرد.
ایلان ماسک، که ثروتمندترین فرد جهان و از حامیان اصلی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده محسوب می‌شود، پس از ورود پرحاشیه‌اش به سیاست و تلاش برای کاهش دیوان‌سالاری دولتی، قصد دارد توجه بیشتری به پروژه‌های تجاری خود از جمله اسپیس‌ایکس داشته باشد.
او همچنین امیدوار است استارشیپ جایگزین راکت فالکون ۹ شود که اکنون ستون فقرات پرتاب‌های تجاری اسپیس‌ایکس است و بیشتر ماهواره‌ها و محموله‌ها را به مدار نزدیک زمین ارسال می‌کند.
با وجود شکست‌های اخیر، فرهنگ مهندسی اسپیس‌ایکس که به عنوان «ریسک‌پذیر» شناخته می‌شود، مبتنی بر آزمایش‌های پروازی مکرر و ارتقاء مستمر پس از شکست‌ها است.
مسیر برنامه‌ریزی‌شده استارشیپ شامل مداری تقریباً کامل به دور زمین برای تست سپرهای حرارتی جدید و بالک‌های اصلاح‌شده جهت هدایت در هنگام ورود به جو و فرود در اقیانوس هند بود.
اما نابودی زودهنگام آن، که به‌صورت گوی آتشینی در آسمان شب بر فراز جنوب آفریقا ظاهر شد، یک وقفۀ دیگر در تحقق هدف‌های پرسرعت ماسک برای این پروژه استراتژیک ایجاد کرد.
ناسا برنامه دارد از استارشیپ برای فرود انسان روی ماه در سال ۲۰۲۷ استفاده کند، اگرچه این برنامه در پی تمرکز فزایندۀ ماسک بر مریخ و جایگاهش در دولت ترامپ دچار تلاطم شده است.
